5 Haziran 1925 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın Kapatılması

Bakanlar Kurulu, Ankara İstiklal Mahkemesi’nin teklifiyle Cumhuriyet’in ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Fırka’yı kapattı.

Partinin Şeyh Said isyanıyla irtibatlandırılmasının ardından devreye giren bir kısım basın artık bu partinin kendini dağıtması yahut hükümetçe dağıtılması gerektiği şeklinde sistemli bir propaganda içine girmişlerdir.19 Mayıs tãrihli Vakit, ‘Böyle bir fırkanın yapması gereken kongresini toplayıp kendisini feshetmesidir’ derken İkdam Gazetesinde "Cumhuriyet hudutları içerisinde bu kuvvetin bir daha tecrübesine teşebbüs edecek kadar gafil insanlar kalmadığına inanmak istiyoruz” iddia ve temennisinde bulunmaktaydı.

Ali Fuat Cebesoy’un naklettiğine göre; Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmadan biraz evvel Halk Fırkası’nın İstanbul kongresi toplanmıştı. Bu kongrede Başmutemet Refik İsmail Bey, Terakkiperver Fırka’nın bir irtica fırkası olduğundan uzun uzadıya bahsetmiş, bunu da yeter görmiyerek isyana katılmak suretiyle memlekete ihanet ettiğini, bu fırkanın yakında kapatılacağını pervasızca söylemişti. (Cebesoy,2007:563)

Öte yandan Ankara egemenleri, Parti’nin kapatılması konusunda muhaliflere çeşitli kanallardan haberler göndermektedirler. Ancak T.C.F. yetkilileri bu baskıya ısrarla karşı çıkmışlardı.Gönderilen haberler tesirli olmayınca bu kez Fethi Okyar, kurucuları davet ederek onlara şu tãrihi kararı tebliğ etmiştir:“Partinizi kapatmanızı tebliğe beni memur ettiler. Dağıtmazsanız istikbali çok karanlık görüyorum. Aksi halde kan dökülecektir.” (Özdemir,1995:112) 

Ancak Fırka mensupları bu tehditlere de itibar etmeyince Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 5 Haziran 1925 günü Takrir-i Sükun Kanunu mucibince Bakanlar Kurulu kararıyla kapatılmıştı.