Robert Kolej’in kurucusu, ABD’li misyoner Cyrus Hamlın,Tanzimat Fermanı’nın Osmanlı ekonomisi üzerinde ne tür tesirler ortaya çıkardığını şöyle anlatıyor:
(….) Bu pahalı çabaların başarısızlığından başka Türk girişimine ciddi bir darbe daha vuruldu. Fransa ve İngiltere serbest ticaretin bütün işleri yoluna koyacağı hususunda Türkleri ikna ettiler. Müslümanların anlayamadıkları şeylere inanma konusunda çok büyük bir kapasiteleri vardır. Dahası belki de İngiliz ve Fransız altını bu etkiyi güçlendiriyordu. Fransa ve İngiltere'nin sanayi ürünleri değeri üzerinden yüzde altı vergi alınması kabul edilir edilmez, bu durumda, Osmanlı zanaatkârı kendi ürünlerinin çok fazla göze hitap eden daha cazibeli taklitlerinin yüzde yirmi beş, yüzde otuza daha ucuza satıldığını görünce hayretler içinde kaldılar. Üsküdar'daki beş bin dokumacı yakında işsiz kalacaktı ve en acı sefalete sürükleneceklerdi. Diyarbakır'ın canlı renkleri ve malları ortadan kalktı, tarakçı ve bıçakçılar dükkânlarını kapattılar, Bursa ipekleri ve Bursa Lyons ve Manchester'dan geldi.
Birkaç yıldan beri Bursa, Bursa havlularıyla dolu olmasına rağmen, bunların hepsi Manchester'dan gelmişti. Orada eski fabrikalardan var olan sadece birisini ve yalnızca üç dokuma tezgâhı çalışır durumdaydı. Hâlâ ev yapımı eşyaları alacak olanlar vardır; çünkü iki katı pahasına alınırsa dört kat daha uzun süre dayanacaktır. Bunların sonucunda bütün Türk sanayisi tükendi, fakat zannedilenin dışında mesela marangozlar ve duvar ustaları doğal olarak yurt dışından getirilmedi. Yabancı rekabete karşı kendi ayakları üzerinde duracak herhangi bir sanayiyi kurmaya yetecek ne zekâ ne de sermaye vardı.
Osmanlılarda çok az kişi ekonomi politikası kanunlarına dikkat etti. Ankara keçisinin ipek gibi güzel olan kılı şimdi İngiltere'ye ham madde olarak ihraç ediliyor, oradan da kumaş olarak yirmiden elliye hatta yüz kata kadar artmış olarak geri ithal ediliyordu. Eğer hammaddenin bir parçası Türkiye'ye, kırk dokuzu da İngiltere'ye giderse, İngiltere veya Türkiye'den hangisinin Ankara keçisinden daha çok kazandığını tahmin etmek zor değildir.Türkiye, İngiltere ve Fransa örneğini izledi ve sanayisini yok etti. (Hamlin, 2015: 62-63-64)
Hamlın Cyrus,(2015),Türkler Arasında/Türkiye’deki Misyonerlik Faaliyetleri, İstanbul: Kahverengi Kitap/