“ZİNHAR ‘KUDÜS ŞERİF KRALLIĞI’ İFADESİ KULLANILMAYA!"

Tarih kitaplarında Osmanlı Devleti Aliyesinin bundan 300 yıl kadar önce ne kadar güçlü, heybetli, safvetli olduğunu gösteren çok sayıda örnek bulmak mümkün. Bunlardan en manidarlarından biri de Sultan 1.Mahmut döneminde saray bürokratlarının Habsburg Krallığı namesinde yer alan bir ünvanı kabul etmeyip nameden çıkartmalarıdır denilebilir. İsmail Hakkı Uzunçarşılı bu olayı şöyle anlatıyor:

(…..)Maria Theresia (d. 13 Mayıs 1717 – ö. 29 Kasım 1780), Habsburg hanedanının devleti, 1740-1780 tarihleri arasında bizzat yöneten tek imparatoriçesidir.

Maria Theresia’nın eşi Fransuva 13 Eylül 1745'te Frankfurt'ta Elektörlerin ittifakı ile İmparator ilan edilip aynı sene Ekim ayında taç giydiğini bildirmek üzere fevkalade Elçi Baron Penkler ile Osmanlı hükümdarına bir name göndermişti.

İmparatorun namesinin başındaki lakap arasında “Kudüs Şerif Krallığı” kaydı da olduğundan dolayı keyfiyet Divan tercümanı vasıtasıyla sefaret baş tercümanından sorulmuştur.

Bunun üzerine sefaret baş tercümanı “bir tarihte Haçlı Seferleri esnasında İmparatorun ceddinin Kudüs krallığında bulunması sebebiyle bu ünvanı istimal ettiklerini” beyan edip bu makule lakap kullanma birbirlerinin hatırına bir şey getirmediğini ve Hristiyan hükümdarları arasında bu usulün geçerli olduğunu söyleyip, hatta İngiltere Kralı ve Fransa kralı olarak da name göndermekte olduğunu misal olarak ileri sürmüş ise de bu hususta tereddüt eden Veziri Azam keyfiyeti padişahtan sormuştu.

Bunun üzerine 1. Mahmut bu ünvanın name'den çıkarılmadıkça kendisini arz edilmemesini beyan etmesi üzerine İmparatorun namesi geri gönderilmiş ve nameden Kudüs Krallığı kaydı çıkarıldıktan sonra iade olup elçi o surette kabul olunmuştur.(Name defteri,8/888)

Hatta bu meseleden dolayı yapılan münazarada Reisülküttap Efendi İmparatorun elçisine “Osmanlı padişahının vaktiyle sahip olduğu için kendisine “Macaristan hükümdarı” demiş olsa bunun imparatorunun hoşuna gidip gitmeyeceğini” sormuştu (Hammer,8/88-89 (Uzunçarşılı,1988:201-202).

 

Uzunçarşılı İsmail Hakkı,(1988), Osmanlı Tarihi, 18. Yüzyıl,4. Cilt, 2. Bölüm, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi

 

 

Güncel Haberler