4 Nisan 1974:Demokrat Partililerin Siyaset Yasağının Kalkması

1960 Darbesinden sonra Darbeciler, Demokrat Partili Siyasilere ‘siyaset yapma yasağı’ koymuşlardı. Adalet  Partisi 1965’de iktidara gelince  bu yasağın kaldırılması için çalışma  başlattı. TBMM’ye verildiği andan itibaren çeşitli tepkileri de beraberinde getiren ‘Siyasi Haklar Kanunu’ Meclis Genel Kurulu’nda dört saatlik müzakerenin ardından CHP’nin de desteğiyle kabul edildi.

Darbeciler, kanunu bir türlü kabullenemiyor, bunu 27 Mayıs’a karşı yapılmış bir rövanş hareketi olarak niteliyorlardı. Kulislerde genç subayların bunu kabul etmeyecekleri, Genelkurmay’da arka arkaya bazı toplantıların yapıldığı fısıldanıyordu.

Ancak AP’liler bu kez kararlıydılar. İnönü’nün de desteğiyle kanun bu kez çıktı. Ne var ki Demokrat Partililerin siyasi haklarının önüne bu kez hiç ummadıkları bir engel çıktı.İnsan haklarını daha iyi savunmak, bürokratik oligarşiye karşı mücadele etmek söylemiyle kurulan Türkiye İşçi Partisi, aşırı sol söylemlerine ters düşmek pahasına bir icraata imza attı.

Parti, Demokrat Partililere siyasi haklarını iade eden kanunun Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.“9 Ocak 1970 tarihinde gerçekleşen iptal başvurusunda TİP, 27 Mayıs Darbesi’ni savunan bir zihniyet içerisinde” (Bilgiç,1998:185) kanunun iptalini talep ediyordu.

Anayasa Mahkemesi esasen 1961 yılında 27 Mayıs Darbecileri tarafından kurulmuştu. Böyle bir başvuruya verecekleri cevap siyaseten belliydi. Nitekim Anayasa Mahkemesi, ‘sahibin sesi’ konumuyla hareket ederek ’27 Mayıs Darbesinin ruhuna aykırı olduğu gerekçesiyle’ kanunun iptaline karar verdi.

1974 yılında tekrar girişim başlatıldı.14 yıl boyunca bir grup Demokrat Partilinin siyasi hakları üzerinde devam eden ipotek 1974 yılında ancak kalkabildi. “DP’liler siyasal haklarına bu olaydan dört yıl sonra 4 Nisan 1974’te ancak kavuşabileceklerdi.” (Bayar,1999:9)