Mete Tunçay, «Uygarlaştırma görevinin değerlendirmesini yaptığı «Vazife-i Temdin» başlıklı yazısında, şöyle diyor:... Geçen yüzyılda pek moda olan Fransızca 'Missioncivilisatrice' sözü, Batılı ulusların uygarlaşmamış dünya halklarını uygarlaştırmalarının boyunlarına borç olduğunu anlatır.
Mustafa Suphi de, yazdığı kitapta, İtalyanların Trablusgarp'a utanmadan bu bahaneyle saldırdıklarını, oysa gerçek amaçlarının orayı sömürmek olduğunu belirtiyordu.
Nitekim bizde de bir kısım aydınlar kendi ülkelerinin avar halkına, böyle, sömürgecinin kurbanına baktığı gibi bakıyorlar ve onları kendi istedikleri gibi yönetmelerinin yalnızca onların yararı için olduğunu söylüyorlar. (Cem, 1977: 167)
*İsmail Cem/ Tarih Açısından 12 Mart