Defterdar Sarı Mehmet Paşa Diyor ki: Ehliyetsiz kişiye rüşvetle devlet hizmeti vermeyiniz.
-Kayırma ve rica ile kimseyi göreve getirmeyiniz.
-İş yaparken müderrislere (Profesörler) ve bilginlere danışınız.
-Rüşvet gibi ilaçsız bir hastalık yoktur. Rüşvetten son derece çekinip perhiz ediniz.
-Emaneti ehline veriniz.
-Şöhret afettir. Hiçbir zaman şöhret istemeyiniz.
-Adınızı daima öne sürmeye çalışmayınız.
-Yazar bütün bu öğütlerin tutulduğu emanetin ehline verildiği rüşvetsiz, ricasız işleri çevirecek devlet adamlarının, harbi kazanacak askerlerin var olduğu bir devlet düzeninde tırnak içerisinde şu cümleyi de ilave ediyor: ‘Memleket yetişmiş adamsız, yetişmiş adam malsız olmaz’ yani böylesine önemli görevlere getirdiğin adamı doyuracaksın. Onu yarın endişesinden kurtaracaksın.
Defterdar Sarı Mehmet Paşa Kanuni zamanında yaşanmış bir olay üzerinden devlet adamlarına öğütte bulunuyor: Kanuni Sultan Süleyman bir gün meclisinde ‘Alemin velinimeti kimdir’ diye sorucunca herkes bir ağızdan:-Her şeyin sahibi Padişahımız Hazretleridir. İnsaf sahibi Padişah bu sözü kabul etmemiş ‘Velinimet, bizi doyuran halktır. Tarım ve rençberlik ile huzur ve dinlenmeyi kendilerine haram ederek, elde ettikleri nimetler ile bizi doyururlar” demiştir.
Defterdar Paşa, vergi veren halka, özellikle köylüye karşı devletin anlayışlı olmasını öğütleyerek bürokratça davranışların kötülüğünü dile getirmiştir.
Devlet Adamlarına Bir Başka Öğüt: Daima giderleri azaltmaya ve hazine gelirlerini çoğaltmaya özen gösteriniz. Devlet parasının beyhude yere harcanmasından kaçınınız diyor ve Hz. Ömer’i örnek gösteriyor: Hz Ömer, hilafeti günlerinde, geceleri devlet ve millet işlerinde uğraşırken yaktıkları mumu hazineden kullanıp özel işlerinde kendi kazancından aldığı mumu yakardı.’
Devlet adamlarına Hz. Ali’nin de öğütleri var. Hz. Ali, devlet adamına ‘halkın çoğunluğunun sözüne bak’ diyor. Ve bir uyarıda bulunuyor: -Sadece kodaman takımını dinleme. Neden mi? ‘Kodaman takımının iyi günlerde yükü ağır basar, kötü günlerde yardımı dokunmaz. Adaletten hoşlanmaz, İstemekten usanmaz, Verilince şükür bilmez.’
Bir başka öğüt… Önce soru:-Devlet adamı en çok kimi beğenmeli?
Hz. Ali’den cevap: En ziyade onu beğenmelisin ki, sana acı gerçekleri herkesten ziyade o söylesin. Hz. Ali’den günümüzde uyulması çok zor bir öğüt: Alkışa ve yersiz övgüye hoş görü gösterme.