Osmanlı Saltanatının Kaldırılması

TBMM'ne saltanatın ilgası ve Hilafet makamıyla ayrılması yolunda verilen kanun tasarısı görüşülürken Mustafa Kemal Paşa bu iradenin açıkça ‘kılıç hakkı’ndan kaynaklandığını ifade etmişti. "Hâkimiyet ve saltanat hiç kimse tarafından hiç kimseye, ilim icabıdır diye müzakereyle, münakaşa ile verilemez. Hâkimiyet, saltanat kuvvetle ve zorla alınır. Türk Milleti bu mütecavizlerin hadlerini ihtar ederek, hâkimiyet ve saltanatına isyan ederek kendi eline bilfiil almış bulunuyor. Bu bir emrivakidir.”

Bu sözler üzerine Ankara Mebusu Hoca Mustafa Efendi söz alarak Meclise kimsenin emrivaki yapamayacağını anlatmaya çalıştı.

Mustafa Kemal Paşa tekrar söz alarak cevap verdi: "Burada içtima edenler, Meclis ve herkes meseleyi tabi görürse, fikrimce muvafık olur. Aksi takdirde, yine hakikat usulü dairesinde ifade olunacaktır. Fakat ihtimal bazı kafalar kesilecektir."

Ankara Mebusu Hoca Mustafa Efendi'nin kayıtlara geçen cevabı şöyle olmuştu:-Efendim, biz meseleyi başka noktai nazardan mütalaâ ediyorduk; izahatınızdan tenevvür ettik.(aydınlandık) (Alkan, 2009:227)