Osmanlı Ahrar Fırkası’nın Kurulması

Meşrutiyet'in ilânının ardından ülkede çok sayıda siyãsî parti ve dernek kuruldu. İttihat ve Terakki Cemiyeti hürriyeti ilan ettirdiği için büyük bir prestije sahipti. Ancak Meşrutiyet'e taraftar olan herkes İttihatçı değildi. Bu yüzden peş peşe yeni siyãsî partiler ortaya çıktı. 14 Eylül 1908'de liberalizmin Türkiye'deki öncüsü Prens Sabahattin'in hamiliğini yaptığı ‘Ahrar Fırkası’ kuruldu. Ahrar Fırkası, İttihad ve Terakki Cemiyeti henüz partileşmediğinden ülkemizin ilk partisiydi. "Hürler" anlamına gelen Ahrar Fırkası’nı Osmanlı Demokrat Partisi, İttihat- ı Muhammedi Partisi, Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Partisi, Ahali Partisi, Mutedil Hürriyetperveran Partisi, Osmanlı Sosyalist Partisi gibi partiler takip etti.

Ne var ki nisbî bir hürriyet zemininden istifadeyle kurulan bu partilerin çoğu bir süre sonra gerçekleşecek  31 Mart Darbesi’nin  baskıcı zemininde kendilerini feshetmek ya da kapatmak zorunda kaldı.Muhalif partilerden birçoğu aralarında birleşerek, 8 Kasım 1911'de Hürriyet ve İtilaf Partisi çatısı altında toplandılar.

1908-1918 döneminde İdare, devletin merkezinde yer alan asker ve sivil bürokratlar tarafından İttihat ve Terakkinin tek parti diktatoryasına dönüştürülmüştü.