SOSYAL FANTOM AĞRILARI-TOPLUMSAL HAFIZA SANCILARI *

Uzm. Dr Selahaddin Semiz**

                                                      Bu nasıl bir derttir dermanı yoktur/ Bedenimde değil ruhumda sızı,

                                                   Görünmez bir yara acısı çoktur/Bedenimde değil ruhumda sızı, oy oy

Sivil Toplum kuruluşları ile birlikte birçok defa değişik ülkelerde, afet bölgelerinde sağlık ve sosyal yardım faaliyetlerinde bulundum. Bu çalışmalarda Türkiye’den gelen sivil toplum kuruluşlarının hem sayı hem de gayret olarak çok önde olduğunu müşahade ettim. Endonezya da, Pakistan’da, Suriye’de, Filistin’de, Nijer ve Afrika’nın birçok ülkesinde yardım faaliyetlerinde, aradaki binlerce kilometre mesafeye rağmen,  Türkiyeli insanların kurduğu sivil toplum ve yardım kuruluşları hep en öndeydi.

Petrol zengini ülkeler,  milli geliri dünya ortalamasının üzerinde devletler, süper güçler, tepeden tırnağa silahlı her an saldırmaya hazır devletler insani yardım konusunda parmaklarını kımıldatmaz iken, Türk insanı adeta yediği ekmeği paylaşan, komşusu aç iken tok yatmaktan utanan, sarılacak bir yara görünce içi sızlayan bir diğergamlıkla dünyanın her tarafında sağlık ve sosyal yardım faaliyetlerinde bulunuyordu.

Bunun güzelliği ve kıvancı göğsümüzü kabartırken, gönlümüze ferahlık verirken, sebepleri ve sosyal temelleri konusunda da sohbet ediyorduk. Bizim toplumumuzda vakıf medeniyeti ve yardımlaşma kültürü dolayısı ile düşküne, mazluma yardımcı olmak çok yaygındı. Hem kendi ülkemizde hem de yakın çevremizde vakıf ve yardım faaliyetleri devam ederken, ayrıca dünyanın bir ucuna uzanan bu yardım eli hangi sosyal ve insani değerin yansımasıydı.

Bu sohbetler sırasında bir doktor arkadaşımız bu konuyu ‘Sosyal Fantom Ağrıları ‘ olarak yorumladı. Doktor arkadaş konuyu ‘Toplumsal hafızanın daha önce birlikte olduğu insanları, ülkeleri, toplumları unutmaması, onların acıları ile acı duyması teşhisi’ ile izah etmişti.

Fantom Ağrıları; Tıp Fakultesi derslerinde öğrendiğimiz ilginç bir ağrı çeşididir. Bir uzvun kopması veya kesilmesinden sonra sanki kesilen uzuv yerinde duruyor ve ağrımaya devam ediyormuş gibi ağrının hissedilmesidir.

Genellikle kol veya bacak kopmalarından/kesilmelerinden sonra ortaya çıkar.  Fantom ağrısının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Beynin ağrıyla ilgili merkezlerinin bu ağrıyı ortaya çıkardığı düşünülmektedir. Kolun ya da bacağın kesilmesinden önce ilgili uzuvda uzun süre ağrı çeken hastalarda fantom ağrısı daha yaygındır.

İşte Sosyal Fantom Ağrıları da, tarihin bir döneminde birlikte olduğu, daha sonra çeşitli nedenlerde ayrıldığı, uzak düştüğü toplumlar, milletler ve ülkelere duyduğu hasret, sevgi ve acıların ortak hafızada tekrar canlanmasıydı. Bizim toplumumuz da bu ağrıları Bosna, Kafkasya, Filistin, Suriye, Libya, Doğu Türkistan için derinden hissediyordu. Sanki hala birlikte imiş gibi onun acıları, sevinçleri, üzüntüleri bizim toplumumuzu da sanki bir parçası acıyormuş gibi derinden etkileniyor ve bu acıya karşı onu dindirmek, yaralarını sarmak için tepki veriyor, gayret ediyordu.

Bedenimizdeki Fantom ağrılarını dindirmek için ağrı kesicileri ve teskin edici ilaçlar kullanılırken, ruhumuzdaki sızıları, toplumsal fantom ağrılarını dindirmek için o insanların derdiyle dertlenmek, yaralarını sarmak ve acılarını paylaşmak gerekiyor.

Sivil toplum olarak yapılan yardım ve destek faaliyetleri de sanki toplumun bu ruh sancılarını dindirmeye yarıyor.

Meşhur halk deyiminde olduğu gibi  ‘Acılar paylaşıldıkça azalır, Sevinçler paylaşıldıkça çoğalır.’

 

* Bir Başhekimin Hayata Dair Notları,Tefekkür Düşünce Merkezi, İstanbul,2021

**Uzm. Dr Selahaddin Semiz

1962 yılında Sivas, Gürün’de doğdu. 1985 yılında İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun oldu. Kırşehir, Kaman’da mecburi hizmetini, GATA-Ankara hastanesinde askerlik hizmetini, İstanbul Haseki Hastanesi Radyoloji Kliniğinde ihtisasını tamamladı.

Hekimlik hayatı boyunca birçok STK’da aktif görev aldı. Deprem, sel ve tsunami sonrası Endonezya-Ace, Pakistan-Keşmir ve Pakistan-Pencap bölgelerinde, Sudan ve Nijer’de sağlık gönüllüsü olarak çalışmalara katıldı.

Afiyet Hastanesi, Afiyet OSGB, Biomekatronik Şirketinin Ortağı ve Biomedikal Ar-Ge kooperatifi Başkanıdır. Halen Özel Afiyet Hastanesinde radyoloji uzmanı ve başhekim olarak çalışan Dr. Semiz, Kutupyıldızı Sağlık Gönüllüleri Derneği Başkan Yardımcısıdır.

 




Güncel Haberler